Literackie Pulitzery ostatnich lat – kto i za co dostał nagrodę. Jak polskie media oceniły nagrodzone książki?

Gandalf.com.pl
Napisane przez Gandalf.com.pl
Brak komentarzy
Udostępnij:

Pulitzery rozdane. Jak co roku, w kwietniu, jury przyznało nagrodę w 21 kategoriach w dziedzinie dziennikarstwa, literatury, dramaturgii i muzyki. Nagroda Pulitzera to w Stanach jedno z najbardziej prestiżowych wyróżnień. Tradycja przyznawania złotych medali sięga 1917 roku. Wtedy po raz pierwszy wręczono nagrodę, która upamiętnia wydawcę prasowego Josepha Pulitzera, właściciela wielkiego dziennika „World”. Gospodarzem wydarzenia jest nowojorski uniwersytet Columbia. To właśnie tej uczelni Pulitzera przekazał swój majątek. Chciał, by stworzono szkołę dziennikarstwa i ustanowiono nagrodę jego imienia.

Kto wygrał w tym roku?

Kandydatów do Pulitzera może zgłaszać każdy. Muszą być spełnione jednak pewne istotne kryteria. Na przykład zgłoszeni w kategoriach literackich muszą być obywatelami Stanów Zjednoczonych, za wyjątkiem kategorii historia, gdzie przedmiotem książki musi być historia USA. Natomiast w skład jury wchodzi aktualny rektor uniwersytetu, przedstawiciel rodziny Pulitzera, administrator fundacji oraz dwunastu członków, wybieranych na czteroletnie kadencje. Mogą nimi być wydawcy lub redaktorzy gazet o zasięgu ogólnokrajowym.

Każdy wielbiciel literatury amerykańskiej doskonale zna te nagrody i zna także ich laureatów. Do grona zwycięzców zaliczają się między innymi Ernest Hemingway, William Faulkner, Jennifer Egan i Philip Roth.

W tym roku Pulitzera w kategorii literatura otrzymała debiutancka powieść Viet Thanh Nguyena „The Sympathizer”.

The-Sympathizer

Książka zdobyła też wiele innych nagród. „The Sypathizer” to dzieło wstrząsające. Powieść łączy w sobie kilka gatunków i różne style literackie. Można odnaleźć w niej mroczne elementy thrillera, literaturę historyczną, a nawet czarną komedię. Z niecierpliwością czekam na polskie wydanie.

A teraz przypomnę Wam książki, które nagrodzono Pulitzerem w ostatnich latach. Tym razem, mówiąc o nich, przywołam cytaty z polskich mediów.

2015: „Światło, którego nie widać” – Anthony Doerr


„Światło, którego nie widać” to druga powieść autora, który publikuje rzadko, ale skutecznie. (…) To sprzedażowy fenomen – książka jest na szczycie listy bestsellerów „New York Timesa” od 49 tygodni, w ostatnim notowaniu na drugim miejscu (dotychczas rozeszło się 278 tys. egzemplarzy i 340 tys. e-booków). Ten sam dziennik uznał ją za jedną z dziesięciu książek roku 2014, portal Goodreads i redaktorzy portalu Amazon – za książkę roku. Doerr był także nominowany do National Book Award – wyborcza.pl

„Oprócz wciągającej fabuły jest w tej książce jeszcze coś, co nie pozwala się od niej oderwać. Prawdziwy, pisarski kunszt. Pióro tak lekkie, że przez każdą stronę tej powieści się płynie, chłonąc zdanie za zdaniem. Mimo że pisarz mieszka w Boise w Idaho, jest w jego prozie coś z iberoamerykańskiego realizmu magicznego lub poetyckich opowieści Carlosa Ruisa Zafona. Ta specyficzna wrażliwość, niekiedy przywodząca na myśl klimat filmu „Amelia” Jean-Pierre Jeuneta, potrafiąca oczarować oniryzmem doznań” – Mateusz Uciński, kultura.gazeta.pl.

2014: „Szczygieł” – Donna Tartt 

Słynny „Szczygieł”, obraz ptaszka na łańcuszku Fabritiusa, wisi spokojnie w muzeum w Hadze. Donna Tartt zafundowała mu inne losy – chłopiec Theo wynosi go po wybuchu bomby z nowojorskiego Metropolitan Museum. Obraz trafia do katalogu dzieł zaginionych, a tymczasem leży opakowany w papier w kolejnych miejscach, gdzie mieszka Theo. (…)

Powieść Tartt imponuje nie tylko epickim rozmachem, ale też tym, w jaki sposób przekształca motywy literatury popularnej (zaginione dzieło, tajemniczy sklep z antykami) po to, by służyły nie tylko intrydze. Podobnie jak u Dickensa, najważniejszy jest tu bowiem portret pewnego życia, które, jak sam bohater mówi, jest klęską (choć z możliwością odkupienia win). Wchodzimy w ten świat jak w najlepsze powieści o dorastaniu. I trudno wyjść, bo Tartt trzyma czytelnika na łańcuszku” – Justyna Sobolewska, tygodnik „Polityka”

„Powieść, za którą autorka zasłużenie została nagrodzona Pulitzerem, pozostawia czytelnika z gorzką konstatacją: nikt nie ma władzy nad swoimi pragnieniami. Nawet jeśli wie, że mogą go zniszczyć. Mocne” – Renata Kim, szefowa działu społecznego, newsweek.pl .

„Szczygieł to największe wydarzenie literackie ostatnich lat – powieść zdobyła Nagrodę Pulitzera i Carnegie Medal, była nominowana do National Book Critics Circle Award i Bailey’s Prize, znalazła się na listach najlepszych powieści roku ponad trzydziestu opiniotwórczych mediów. Była bestsellerem między innymi w Stanach Zjednoczonych, Francji, Włoszech i Niemczech” – ksiazki.wp.pl.

2013: „Syn zarządcy sierocińca” – Adam Johnson

„Groźne pomruki Korei Północnej rządzonej przez młodego Kim Dzong Una sprawiły, że świat przypomniał sobie o tym egzotycznym skansenie totalitaryzmu. Niewielkie wszelako mamy pojęcie, jak tam wygląda – i czy w ogóle jest możliwe – zwykłe życie. Świeżo nagrodzona Pulitzerem znakomita książka Adama Johnsona „Syn zarządcy sierocińca”, brawurowe połączenie thrillera, powieści szpiegowskiej i łotrzykowskiego romansu, pozwala wyobrazić sobie ów surrealistyczny, na wskroś przesiąknięty ideologią świat, w którym jednak możliwa jest miłość i przyjaźń” – Piotr Kofta, Wprost.

„Dowcipne, ale niepokojące spojrzenie w głąb realiów życia w Korei Północnej” – Jim O’Neill, były główny ekonomista Goldman Sachs Group i felietonista Bloomberga.

2012: Nagroda nie została przyznana.

2011: „Zanim dopadnie nas czas” – Jennifer Egan


„To powieść składająca się z opowiadań o ludziach, których losy przecinają się w różnych momentach życia. Najpierw poznajemy Sashę – ekscentryczną kleptomankę. Potem jej szefa Benniego Salazara – podstarzałego producenta płyt rockowych, sfrustrowanego rozwodnika, który wierzy, że płatki złota wrzucone do kawy podniosą jego potencję. Następnie jego byłą żonę, jego przyjaciela z dzieciństwa, córkę Sashy, dawnego chłopaka Sashy Alexa i jego żonę. I tak dalej. (…) Każdy rozdział pisany jest w innej stylistyce – jeden z nich jako prezentacja w PowerPoincie” – Paulina Reiter, Wysokie Obcasy

„Razem z bohaterami przechodzimy od ery szumiących płyt analogowych i amatorskich kapeli punkowych wykrzykujących swoje emocje na żywiołowych koncertach do „ściągania kawałków z neta”, mp3 i doskonałych nośników dźwięku.

Jennifer Egan po mistrzowsku i z ogromną psychologiczną wnikliwością przedstawia proces dojrzewania i starzenia się we współczesnych czasach nazywanych erą cyfrową” – Gazeta Prawna.

2010: „Majsterka” – Paul Harding

„W tej niewielkiej książce udało się autorowi zmieścić niezwykłe bogactwo ludzkiego życia, jego skomplikowanie oraz refleksje nad człowieczym losem. „Majsterka” – powieść nagrodzona Pulitzerem – to niezwykle męska narracja. Paul Harding w rodzinnej opowieści przyjrzał się relacjom pomiędzy mężczyznami oraz ich samotności, która przechodzi z pokolenia na pokolenie niczym uszkodzony gen” – Anna Godzińska, doktorantka Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego, szuflada.net.

2009: „Olive Kitteridge” – Elizabeth Strout

Książka ukazała się w Polsce po raz pierwszy w 2010 roku pod tytułem „Okruchy codzienności”.

„Okruchy codzienności” to taki koszyk z podróżami. Czytamy i oszukujemy się podobnie jak bohaterowie Strout. Przewracając strony tego albumu udajemy, że to nie siebie oglądamy na kolejnych zdjęciach” – ksiazki.onet.pl.

„Pozornie w żadnej z historii nie ma nic niezwykłego. Opisane są w nich zmagania z codziennością, z problemami, które są udziałem milionów ludzi na świecie. Istotne wydarzenia przeplatają się z błachostkami. Jednak każda z historii, pomimo nieśpiesznej narracji, w pełni pochłania i przykuwa uwagę. Autorce udało się w nich bowiem ukazać głębię ludzkiej egzystencji – jej mroczne i jasne strony” – Magdalena Chorębała, Zwierciadło.

2008: „Krótki i niezwykły żywot Oscara Wao” – Junot Diaz

„Komiczna powieść Diaza opowiada w dużej mierze o prawdziwej rzeczywistości przypominającej koszmar. Diaz wynalazł swój język pełen czarnego humoru, by o niej opowiedzieć. A jednocześnie, odwołując się do świata komiksów, stworzył portret mitycznego bohatera – pechowca Wao. Kiedy bowiem Oscar spotyka się twarzą w twarz ze śmiertelnym zagrożeniem, naprawdę staje się superbohaterem głoszącym pochwałę miłości. Jedyną możliwością odwrócenia klątwy jest kontrzaklęcie. Może właśnie tym jest błyskotliwa powieść Diaza” – Justyna Sobolewska, Polityka.

”Krótki i niezwykły żywot Oscara Wao” (2007) to, wbrew tytułowi, nie opowieść o dziejach dziwacznego Dominikanina, a przejmująca saga rodzinna opowiadająca o losach dominikańsko-amerykańskiego rodu Cabral. Co ciekawe, snuta przez tajemniczego narratora, określającego się mianem the Watcher, który ujawnia się dopiero z czasem, pod postacią kochanka siostry Oscara, Yuniora (nieodzownie przywołującego mi na myśl Juniora, bohatera Topieli Díaza). Ani Oscar, ani jego siostra Lola, ani matka, babka, czy przyjaciele nie wypowiadają się bezpośrednio na kartach tej książki. To Yunior decyduje o tym, co powiedzieć, a co przemilczeć, przez co na swój sposób przemienia się w literackiego El Jefe, dyktatora rządzącego „Krótkim i niezwykłym żywotem Oscara Wao (…)
Książka, przetłumaczona na kilkanaście języków, sprzedaje się w gigantycznych nakładach. Nic dziwnego – przepięknie skrojone sylwetki kobiet, znakomite portrety psychologiczne, postmodernistyczna intertekstualność… Książka, o jakiej każdy miłośnik dobrej prozy może tylko pomarzyć. Ja jestem nią całkowicie oczarowana i już nie mogę doczekać się kolejnych powieści Díaza.” – dziennik-literacki.pl.

„Rzadko spotyka się tak piękne literackie portrety kobiet, kreślone nie cukierkowym, mdłym pastelem, ale prawdziwymi barwami dzikiego, okrutnego niekiedy Życia” – Agnieszka Wojewoda, wiadomosci24.pl.

2007: „Droga” – Cormac McCarthy

„Książkę Cormaca McCarthy’ego uhonorowaną nagrodą Pulitzera można czytać jako świetnie napisaną powieść katastroficzną. (…). Ale jest to także metafora. Metafora drogi, jaką przecież każdy ojciec przemierza z synem. I tak jak w powieści, zawsze na jej końcu jest rozstanie. Dlatego ojcu pozostaje naturalny obowiązek takiego przygotowania syna, aby dalej umiał iść sam. Piękna, mądra książka” – Zdzisław Pietrasik, Polityka o „Drodze”.

„Skończyłem tę książkę w dwa wieczory. Mało brakowało, a wszystko połknąłbym za jednym razem, ale miałem czasami wrażenie, że gdybym pociął zdania i ułożył je w wersy, czytałbym poezję. Poezję zbyt intensywną bym mógł ją przeżyć we właściwy sposób. Oszczędność, a nawet jak powiedział Jacek Dukaj: „chirurgiczność prozy” C.McCarthy’ego jest wciągająca, hipnotyczna i wspaniała. Tak pisze człowiek, który wie czym jest pisanie, wie o czym chce powiedzieć, co chce przekazać. Wie kim jest każdy z nas” – Piotr Mikołajczak, cormacmccarthy.pl.

Co Wy na to? Znacie te książki? Która Waszym zdaniem zasługuje na nagrodę?

Udostępnij:
20 kwietnia 2016

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

W przypadku naruszenia Regulaminu Twój wpis zostanie usunięty.